سبکهای معماری، در طول تاریخ حالتهای گوناگونی بهوجود آورده و قرنها دوام داشتهاند. این جنبشها از کشوری به کشور دیگر سفر کردهاند و با توجه به شرایط اقلیمی، مناظر طبیعی و نیازهای فرهنگی هر منطقه، دچار تحول و تطبیق شدهاند. همگی این سبکها علیرغم تفاوت ظاهری، یک هدف مشترک را دنبال میکنند:
فراهمکردن فضایی امن و مناسب برای فعالیت انسانها
معماری کلاسیک-۱
معماری کلاسیک یکی از پایههای اصلی در تاریخ معماری بهشمار میرود؛ سبکی که ریشه در معماری یونان و روم باستان دارد و الهامبخش بسیاری از جنبشهای معماری در قرون بعدی بوده است. از سبک نئوکلاسیک گرفته تا معماری احیای یونانی همگی برگرفته از اصول زیباییشناسی کلاسیک هستند.
ویژگیهای سبک معماری کلاسیک:
تقارن و تناسب در طراحی، استفاده از ستونهای دوریک و کورینتی، و متریالهایی مانند مرمرو بتن از ویژگیهای سبک معماری کلاسیک هستند. عناصر معماری کلاسیک معمولاً شامل قالببندیهای داخلی، سقفهای شیبدار متوسط، پیشآمدگیهای جعبهای، درگاههای تزئینی و سردرهای شکسته هستند.
در قرن بیستم، سبکهای معماری مدرن و معاصر جایگزین معماری کلاسیک شد. با اینحال این سبک همچنان طرفداران زیادی دارد و در قالب معماری نئوکلاسیک دوباره مورد استفاده قرار میگیرد.
۲- معماری اسلامی
این سبک از چشمنوازترین و غنیترین سبکهای معماری است که ریشه در قرن هفتم میلادی دارد. معماری سلامی به عنوان تجلی فیزیکی اصول دین شکل گرفت که با گذر زمان در کشورهای اسلامی گسترش یافت. آثار آن در بسیاری از نقاط جهان، از جمله اسپانیا، پرتغال و حتی هند نیز دیده میشود.
یکی از مهمترین بناهایی که با سبک معماری اسلامی شناخته میشود، مساجد تاریخی اسلامی هستند. مساجد معمولاً دارای ویژگیهایی چون گنبدهای عظیم، قوسهای نوکتیز، محرابهای زیبا و تزئینات هندسی دقیق هستند. این عناصر نهتنها نقش کاربردی دارند، بلکه به زیبایی و معنویت فضا نیز میافزایند.
از شاخصترین نمونههای معماری اسلامی در جهان میتوان به تاج محل در هند و الحمرا در اسپانیا اشاره کرد. این بناها بهخاطر طراحی هنرمندانه، تزئینات خیرهکننده و تعادل میان فرم و مفهوم، الهامبخش معماران در سراسر جهان بودهاند.
ویژگیهای معماری اسلامی مانند هماهنگی با محیط، توجه به نور طبیعی، استفاده از خطوط و اشکال هندسی و ایجاد حس آرامش، آن را به سبکی بیزمان تبدیل کرده است که همچنان در طراحیهای مدرن با عنوانهایی مانند “نئوکلاسیک اسلامی” یا “بازتعریف معماری سنتی” استفاده میشود.
۳- معماری رنسانس
معماری رنسانس یکی از تاثیرگذارترین سبکهای معماری در تاریخ غرب است که در قرن پانزدهم میلادی، از شهر فلورانس ایتالیا آغاز شد. این سبک، نقطهی عطفی در گذر از معماری گوتیک قرون وسطی به سوی احیای شکوه معماری یونان و روم باستان بود. رنسانس، جنبشی فرهنگی و هنری بود که در آن افرادی چون لئوناردو داوینچی و میکلآنژ نهتنها به طراحی معماری پرداختند.
از شناختهشدهترین نمونههای این سبک میتوان به کلیسای جامع سنپتر در رم اشاره کرد؛ بنایی باشکوه که نماد کامل هماهنگی معماری، هنر و ایمان در دوران رنسانس است.
ویژگی سبک معماری رنسانس
در معماری رنسانس، اصول زیبایی کلاسیک از جمله تقارن، تناسب، هندسه و تعادل، نقش کلیدی داشتند. پلان بسیاری از ساختمانها مربع و متقارن بود. استفاده از ستونهای کلاسیک، گنبد، طاق، قوس، نماهای سنگی، سرستونها و اجزای تزئینی، از ویژگیهای بارز این سبک بهشمار میرود. در ساختمانهای اولیهی رنسانسی، توجه زیادی به ورود نور طبیعی و تهویه مناسب شده بود که نشاندهندهی تحول در نگاه انسان به فضا، طبیعت و زندگی شهری بود.
۴- معماری مدرن
استفاده از سبک معماری مدرن از قرن بیستم در طراحی ساختمانها، ویلاها و دکوراسیون داخلی شروع شد. این سبک در واکنش به معماری کلاسیک و تزئینات پرزرقوبرق گذشته شکل گرفت و بر سادگی، کارایی و استفاده هوشمندانه از فضا تاکید دارد.
ویژگی سبک معماری مدرن:
- استفاده از خطوط صاف و ساده
- طراحی مینیمال و حذف عناصر تزئینی غیرضروری
- پلان باز برای ایجاد ارتباط بیشتر بین فضاهای داخلی
- نور طبیعی فراوان با استفاده از پنجرههای بزرگ سرتاسری
- تمرکز بر متریالهایی مانند بتن، شیشه، فولاد، آجر، چوب و سنگ
- هماهنگی با طبیعت و طراحی ساختمان در تعامل با محیط اطراف
در معماری مدرن، فرم تابع عملکرد است. این مفهوم توسط معمارانی چون فرانک لوید رایت ترویج شد. این طراحان با خلاقیت خود نه تنها سبک ساختمانسازی را متحول کردند، بلکه تاثیر بزرگی بر طراحی داخلی مدرن و محبوبیت جهانی مبلمان مدرن میانه قرن نیز گذاشتند.
۵- معماری صنعتی
معماری صنعتی به شاخهای از معماری گفته میشود که به طراحی و ساخت سازههای صنعتی اختصاص دارد؛ ساختمانهایی که با هدف رفع نیازهای تولیدی و صنعتی طراحی میشوند. این سبک معماری ترکیبی از کاربردگرایی (عملکردگرایی) و طراحی است و در سراسر جهان، بهویژه در کشورهای صنعتی، بسیار پرطرفدار است. از جمله این بناها میتوان به کارخانهها، انبارها، سیلوهای غلات، پالایشگاهها، برجهای آب، ریختهگریها، کارخانههای فولاد، کارخانههای تقطیر و آبجوسازی اشاره کرد.
تاریخچه معماری صنعتی
اولین نمونههای ساختمانهای صنعتی در دوران انقلاب صنعتی اول (بین سالهای ۱۷۶۰ تا ۱۸۴۰ در بریتانیا) ساخته شدند. اما آنچه امروزه بهعنوان معماری صنعتی میشناسیم، بیشتر مربوط به دوران انقلاب صنعتی دوم در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم است؛ زمانی که مصالح جدیدی مانند فلز، فولاد و بتن به صنعت ساختوساز وارد شدند و روشهای تولید انبوه به شکل گسترده مورد استفاده قرار گرفتند.
ویژگی معماری صنعتی
معماری صنعتی مدرن، پایهگذار بسیاری از اصول معماری مدرن و مینیمال امروزی بوده است. برخی از مهمترین خصوصیات طراحی در این سبک عبارتاند از:
- پلان باز و گسترده برای ایجاد فضای تولید یا ذخیرهسازی
- سقفهای بلند و سازههای مرتفع
- استفاده از متریال خام و صنعتی مانند بتن، آجر، فولاد و فلز
- نمای بدون تزئینات و طراحی ساده و کاربردی
- وجود آجرهای نمایان، لولهکشی و کانالهای هوای آشکار
- پنجرههای بزرگ شبکهای فلزی برای ورود نور طبیعی
Leave a Reply